Op de grote stille heide

Als we op de camping zijn en het is mooi wandelweer, rijden we regelmatig naar de Holterberg, zetten daar de auto neer en kiezen een wandelroute door het prachtige glooiende heidegebied.

Op een mooie zomerse dag besloten we om de Ratelroute te lopen. Deze tocht van vijf kilometer start bij het Natuurdiorama op de top van de Holterberg. We zetten er stevig de pas in en genoten van de zuivere lucht en de rust in dit mooie stukje Salland. Na een klimmetje ontrolde zich een prachtig panorama van heide, bos en een grote kudde schapen grazend op de hei. De herder, met wie we bij vorige wandelingen wel eens een praatje gemaakt hadden, zagen we niet. We liepen richting kudde en zagen nu dat de herder zich met zijn hond had neergevlijd onder een boom.

Nog wat dichterbij zagen we dat de herder een schaakbord op een boomstronk had staan en zich verdiepte in een stelling terwijl de hond waakzaam naar de schapen loerde. Daar wilde ik natuurlijk meer van weten en we wandelden naar dit vredige tafereel. Dini ging gelijk richting hond en ik knoopte met de herder een gesprek aan over schaken.

Het bleek dat de herder, die Gijs bleek te heten, lid was van de plaatselijke schaakclub en op de hei zijn partijen naspeelde. Ik grapte: "Jammer dat schapen niet kunnen schaken, dan kon je hier nog eens een partijtje spelen." "Nou meneer", sprak Gijs, "dat zegt u nu wel, maar zal ik u eens wat vertellen?" en hij vertelde me dat een van de schapen altijd meekeek als hij met zijn schaakspullen in de weer was en het beest nu zelf kon schaken. Ik geloofde er uiteraard niets van, liet dat ook duidelijk merken en daagde hem uit om een demonstratie te geven. Tot mijn verbazing stemde hij toe, instrueerde de hond, die vervolgens de hei oprende, een schaap van de kudde losweekte en dit beest onze richting opdreef.

Ondertussen had Gijs de stukken in de beginpositie geplaatst. De hond leverde het schaap af dat zich neervlijde achter de zwarte stukken. "Zo Schakie", sprak Gijs tegen het schaap, "heb je zin in een partijtje?" Het schaap liet een korte mekje horen dat je zou kunnen opvatten als "Oké, kom maar op", maar dat ging mij allemaal veel te ver.

Gijs speelde d2-d4; het schaap deed niets en ik kon het niet laten om een schampere opmerking te maken: "Ik denk dat Schakie nog zit te slapen of op zijn minst schaapjes aan het tellen is." "Ach", sprak Gijs gelaten, "het is niet zo’n snelle schaker, maar dat geeft niet, hier op de hei hebben we altijd tijd zat."

Er kwam inderdaad beweging in het schaap. Hij richtte zich op ging voorzichtig met zijn kop over het schaakbord, zorgde ervoor dat hij niets omgooide, pakte hij de pion van d7 in zijn bek en liet hem boven d5 weer los. Dini en ik waren met stomheid geslagen, Gijs zette weer en ook Schakie kwam weer in actie om een zet te doen. "Maar Gijs", stamelde ik, "je kunt binnenlopen met dat schaap. Ivo Niehe zou je in zijn TV Show willen hebben, een filmpje op YouTube zou de hele wereld over gaan en iedereen zou je willen boeken met je schakende schaap."

Gijs keek bedachtzaam en had zo zijn bedenkingen: "Ach, zoveel stelt het niet voor, meneer." Tijdens ons gesprek werd er rustig doorgeschaakt, waarbij het opviel dat het schaap ook een geweldige motoriek had: tijdens het zetten en het slaan van stukken bleef alles keurig op het bord staan.

Opnieuw probeerde ik Gijs ervan te overtuigen dat hij wereldberoemd kon worden met het schaap. Maar ondanks alle aangevoerde argumenten bleef Gijs volhouden dat het niet zoveel voorstelde. Ten einde raad vroeg ik hem: "Gijs, geef me één goede reden waarom jij denkt dat het niets wordt met jouw schakende schaap." "Dat is heel simpel", sprak Gijs, "we zijn nu al twee jaar aan het schaken en hij heeft nog geen partij gewonnen."