Schaakfolklore

Ergens diep in de provincie Drenthe ligt het oude dorpje Peize, elk jaar wordt daar hun schaakheld Coert de Koene geëerd. De Koene speelde in het jaar 1547 tegen Lammert de Lange, schaakkampioen uit het naburige dorp Roderwolde aan de overkant van het riviertje het Peizerdiep. Er was een duchtige rivaliteit tussen beide dorpen en de overwinning van Coert werd dan ook groots gevierd en bijgeschreven in de annalen van Peize.

Om de herinnering aan deze belangrijke overwinning levend te houden wordt er elk jaar op de laatste zondag van augustus nog steeds een schaakpartij gespeeld tussen de burgemeesters van beide plaatsen. In het Peizerdiep, het riviertje dat tussen de beide dorpen door loopt, wordt een vlot verankerd waarop deze schaakpartij wordt gespeeld.

Bij zonsopgang wordt de eerste zet gedaan en voor zonsondergang moet de partij beslist zijn. De verliezende burgemeester moet met een kruiwagen waarop vroeger turven werden vervoerd, een 24-tal kruiken met jenever afleveren bij de winnende burgemeester. Deze jenever wordt uitgeschonken aan de burgers van het winnende dorp tijdens een feest dat ter ere van de overwinning wordt gegeven.

Deze traditie begon rond 1560, een aantal jaren na de overwinning van Coert de Koene. In deze wrede tijd kon je als burgemeester beter niet verliezen, want dat had je het niet best. Na de partij werd de verliezende burgemeester namelijk met een touw van het vlot afgetrokken en binnengehaald op de oever van het winnende dorp. Daar werd hij naakt in een ton met teer gestopt, door een berg kippenveren gerold en op een strontkar door het winnende dorp gereden, waarbij hij onderweg met van alles en nog wat werd bekogeld. Als je laat in de avond onder de teer, veren en blauwe plekken je eigen dorp weer binnenstrompelde, werd je uitgejoeld door de eigen dorpelingen en uit je ambt gezet.

Misschien is het een idee om ook bij onze vereniging iets te bedenken om verliezende schakers van bijvoorbeeld een KNSB- wedstrijd te straffen voor een verliespartij. Leuker is natuurlijk om winnende schakers fors te belonen voor een winstpartij, maar in deze tijd van teruglopende economie en verminderde sponsorgelden is dat helaas onmogelijk geworden.

Om verliezers bedekt met pek en veren door Apeldoorn te rijden gaat misschien wat ver, maar er moet toch iets te bedenken zijn om te zorgen dat onze topschakers hun talenten ten volle gaan benutten om maar niet te verliezen. We zouden ze een rondje door onze zaal kunnen laten lopen en ondertussen bekogelen met schaakstukken, maar dat vind ik persoonlijk weer te mild.

Omdat er volgens mij bij onze vereniging best creatieve geesten zijn die een eigentijdse straf kunnen bedenken, zou ik zeggen: kom op de eerstvolgende ledenvergadering met een passend voorstel op de proppen, zodat we dat in stemming kunnen brengen.